Tech trends en cybersecurity: vijf technologieën waar je niet omheen kunt 

Het SURF Tech Trends-rapport 2026 beschrijft de technologieën die de komende jaren bepalend zijn voor de cybersecurity van onderwijs en onderzoek. Van AI tot quantumtechnologie: elke trend brengt nieuwe kansen, maar ook nieuwe uitdagingen met zich mee. In dit artikel lees je meer over de vijf belangrijkste cybersecuritytrends. 

AI als dubbelzijdig wapen

AI wordt steeds vaker ingezet in security operations. AI-modellen kunnen patronen herkennen die mensen ontgaan en helpen incidenten sneller af te handelen. Dat is essentieel in een tijd waarin de hoeveelheid data en waarschuwingen blijft groeien. 

Tegelijkertijd ontdekken aanvallers dezelfde mogelijkheden. Met behulp van generatieve AI schrijven ze overtuigende phishingberichten, maken ze deepfakes of ontwikkelen ze nieuwe malware. De strijd om digitale veiligheid wordt daardoor steeds meer een AI-tegen-AI-wedloop. 

Privacy Enhancing Technologies: betere bescherming van persoonsgegevens 

Onderwijs en onderzoek draaien op data – soms persoonlijk of vertrouwelijk. Privacy Enhancing Technologies (PETs) bieden manieren om data te analyseren zonder de broninformatie prijs te geven. Deze technologieën maken het mogelijk dat onderzoekers kunnen samenwerken zonder dat zij student- of patiëntgegevens hoeven te delen.  

Post-quantum cryptografie: de naderende uitdaging van quantumcomputers

Quantumcomputers zijn nog in ontwikkeling, maar hun potentie is duidelijk: bepaalde vormen van onze huidige encryptiemethoden kunnen erdoor worden gekraakt. Dat is ook vandaag al belangrijk. Versleutelde gegevens die nu worden onderschept, kunnen later alsnog leesbaar worden zodra quantumtechnologie voldoende ontwikkeld is.

Dit harvest now, decrypt later-scenario onderstreept de urgentie om te beginnen met het inventariseren en plannen van de migratie naar post-quantum cryptografie. Internationale standaarden zijn in ontwikkeling, maar de overstap vraagt tijd en investeringen. Instellingen die gevoelige data beheren, moeten zich hier nu al op voorbereiden. In dit artikel lees je hoe je dat kunt doen.

Internet of Things groeit, maar blijft kwetsbaar

Sensoren, wearables en slimme apparaten vinden hun weg naar klaslokalen, laboratoria en ziekenhuizen. Ze bieden nieuwe mogelijkheden voor onderwijs en onderzoek, maar vergroten tegelijk het aanvalsoppervlak. Veel apparaten krijgen geen of te weinig beveiligingsupdates, waardoor ze een zwakke schakel vormen in netwerken. 

Nieuwe wetgeving, zoals de Cyber Resilience Act, verplicht leveranciers om apparaten langer te ondersteunen. Maar voor instellingen blijft het zaak om overzicht te houden: welke apparaten zijn in gebruik, hoe zijn ze beveiligd en wat gebeurt er als er iets misgaat? 

Cloudbeveiliging wordt complexer én strategischer

Cloudoplossingen zijn inmiddels de ruggengraat van veel onderwijs- en onderzoeksprocessen. Ze maken samenwerking en flexibiliteit mogelijk, maar het gebruik roept ook vragen op: hoe borg je veiligheid in een hybride omgeving, en wie is er verantwoordelijk bij een incident? 

Voor onderwijs en onderzoek betekent dit dat cybersecurity niet langer alleen een zaak is van de IT-afdeling. Het raakt bestuurders, onderzoekers, docenten en studenten. Digitale weerbaarheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid en vereist een mix van technologie, beleid en bewustzijn.